İhsan Oktay Anar - Puslu Kıtalar Atlası

Kapak İnceleme

Bana göre okuduğum kitabın dış görünüşü ve kapak tasarımı çok önemlidir. Okuyacağım kitapları seçerken içeriğinin yanında görselliği de benim için bir kriterdir. İhsan Oktay Anar'ın bu kitabını (İletişim Yayınları baskısı) gördüğümde çok etkilendim. Kitabı okuduktan sonra ise kapaktaki görsellerin rastgele yerleştirilmediğini hepsinin birer anlamı olduğunu fark ettim. Çizimlerin anlamlarını kitabın içinde aradım ve bir çoğunu buldum. Çizimlerin çoğu, kitaptaki karakterleri veya olayları simgeliyor. Blogumda ise çizimleri ve simgeledikleri ögeleri paylaşmak istedim.

1- Bu çizimde sırtında fıçı taşıyan bir adam görüyoruz. Bu adam romandaki Kubelik karakterini simgeliyor. Kubelik, insan vücudunun bir atlasını oluşturmak ister ve sürekli insanların vücutlarını kesip inceler. Bir bölümde ise bir cesedi eve götürmek bir fıçıya koyup sırtında taşır. Kubelik'in ölümü ise müslüman cesetlerini incelediği için olur. 

2- Bu çizimde ise gemiler görüyoruz. Buradaki gemiler ise Uzun İhsan Efendi'nin seyahatini simgeliyor. Uzun İhsan Efendi kulağı ve uzulları kesilmiş, gözleri oyulmuş bir şekilde dünyayı dolaşırken bu gemilerde seyehat ediyor.

3&7- Burada is bir maymun görüyoruz. Bu maymun Bünyamin'in maymunu ve adı Müşteri. Bünyamin'in babası ve dedesi ayı oynatıcılığı yaparken. Bünyamin onlara karşı çıkıp maymun alır. Adını da Müşteri koyar. Yedinci çizimde ise babasının ve dedesinin mesleği olan ayı oynatıcılığı anlatılıyor.

4-Bu çizimde kitaptaki Aglaya karakterini görüyoruz. Aglaya romandaki tek kadın karakter olması nedeniyle önemli. Aglaya sürekli ağlayan bir karakter, çünkü istemeden fahişelik yapıyor. Aynı zamanda Aglaya, Bünyamin'in sevdiği kız. 

5&8 - Bu iki çizimde romanın uzamına gönderme yapılmış. Olay Konstantiniye'de (İstanbul) Galata'da geçiyor. Bu yüzden Galata Kulesi olayın geçtiği mekanı simgeliyor.

6- Bu çizimdeki pergel Uzun İhsan Efendi'nin atlas çizme hayalini simgeliyor. 

9- Bu çizimde bir ejder görüyoruz. Açıkçası romanda hiç ejder sözcüğü geçmiyor ama ben burada kullanılan ejderin dünyadaki farklı yerleri simgelediğini düşünüyorum. Kullanılan ejder sembolü bana Çin'i düşündürüyor ve Uzun İhsan Efendi'nin seyehatini simgeliyor.

10- Bu çizimdeki yılanın simgelediği öge kitabı içinde yok ama kitabı bir bölümünün adı "Yılanın Renkleri" bu başlıkla çizimin ilgisini buldum ama anlamlarını çözemedim...

Dipnot:

KAPAK RESMİ: Ümit Kıvanç

KAPAK FİLMİ: 4 Nokta Grafik